اثر اندازه و سن در زنبور Lysiphlebus fabarum (Hym., Braconidae) ، بر ترجیح سن پورگی شته میزبان Aphis fabae (Hem.: Aphididae)

تأثیر پارازیتوئید روی رشد جمعیت شته بستگی به الگوی انتخاب سن میزبان دارد. الگوهای ترجیح اغلب با توجه به وضعیت فیزیولوژیکی پارازیتوئید ماده شامل بارتخم، سن و اندازه تغییر میکند. در این پژوهش، اثر سن و اندازه جمعیت مادهزای زنبور Lysiphlebus fabarum (Marshall) روی الگوی ترجیح سن رشدی شته میزبان (Aphis fabae Scopoli) مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور زنبورهای مادهی یکروزه به مدت 8 ساعت، به طور جداگانه (30=n) به 30 عدد شته میزبان (شامل 10 عدد پوره سن اول، 10 عدد پوره سن دوم و 10 عدد پوره سن چهارم)، معرفی شدند. این زنبورها در سن سه‌روزگی خود مجدداً با شرایط قبلی با شته‌های میزبان مواجه شدند. در آزمایش دیگر، گروه‌های همسن (یکروزه) از زنبورهای کوچک و بزرگ، به صورت انفرادی (30=n) و با شرایط آزمایش قبلی به 30 شته میزبان معرفی شدند. بر اساس نتایج بهدست آمده روی زنبورهای جوان و مسن، در سن چهارم پورگی، تعداد مومیایی و نسبت ظهور در زنبورهای یک‌روزه بیشتر از زنبورهای سه‌روزه بود. در خصوص مقایسه زنبورها در دو اندازهی مختلف، نرخ ظهور نتاج زنبورهای کوچک در سنین اول و چهارم پورگی میزبان به طور معنی‌داری بیشتر بود. همچنین در زنبورهای کوچک و بزرگ، تعداد مومیایی‌های ایجاد شده و نسبت ظهور نتاج در سن اول پورگی به طور معنی‌داری بیشتر از سایر سنین بود، اما اندازه زنبور تأثیری بر ترجیح میزبانی نداشت. در یک جمعبندی میتوان گفت که زنبورهای L. fabarum، در هر دو سن و اندازه، سن اول پورگی شته را نسبت به سایر سنین ترجیح دادند.